سکته مغزی

سکته ساقه مغز چیست؟

به گفته سازمان بهداشت جهانی (WHO)، سکته مغزی “دومین علت مرگ و سومین علت ناتوانی” در سراسر جهان است. سکته مغزی هنگامی رخ می‌دهد که خون‌رسانی به بخشی از مغز قطع شود، این اتفاق ناشی از انسداد عروق یا نشت خون از رگ‌ها می‌باشد.
ساقه مغز در پایه مغز قرار دارد و مسئول دریافت و ارسال اطلاعات به سراسر بدن است.
ساقه مغز، سیستم‌های ضروری بدن را کنترل می‌کند، مانند:

•  نفس‌کشیدن
• بلع
• حرکات چشم
• حرکات چهره و احساسات
• شنیدن
• ضربان قلب
• فشار خون

سکته ساقه مغز ممکن است بر عملکردهای پایه‌ای فیزیکی شخص تاثیر بگذارد و ممکن است منجر به عوارض طولانی مدت شود.

انواع سکته مغزی

دو نوع اصلی سکته مغزی وجود دارد که هر دو می تواند بر ساقه مغز اثر بگذارد:

۱- سکته ایسکمیک (Ischemic stroke):

سکته‌های ایسکمیک هنگامی رخ می‌دهند که لخته‌های خون در شریان‌های باریک در سر و گردن شکل می‌گیرند و سبب قطع جریان خون به ناحیه‌ای از مغز می‌شوند.
سکته‌های ایسکمیک مغز شایع‌ترین نوع سکته‌‌ی مغزی هستند که ۸۷ درصد از سکته مغزی را تشکیل می‌دهند. حدود ۱۰ درصد از تمام سکته‌های ایسکمیک مغز بر ساقه مغز تاثیر می‌گذارد.
یک حمله ایسکمی گذرا (TIA)، که سکته مغزی کوچک یا سکته مغزی هشدار دهنده نامیده می‌شود، هنگامی رخ می‌دهد که به مدت بسیار کوتاهی خون‌رسانی به مغز کم می‌شود. TIA باعث ایجاد علائم خفیف نسبت به سکته‌های ایسکمیک کامل می‌شود و بیشتر علائم در عرض یک ساعت از بین می‌روند.

۲-سکته مغزی ناشی از خون‌ریزی (Hemorrhagic stroke):

سکته مغزی ناشی از خونریزی، هنگامی رخ می‌دهد که یک رگ خونی با دیواره‌ی ضعیف نشت کند یا پاره شده و روی بافت عصبی ایجاد تورم و فشار نماید. این فشار باعث آسیب رساندن به بافت‌ها و سلول‌های مغز می‌شود.
وقوع سکته مغزی هموراژیک کمتر از سایر انواع سکته مغزی است اما ۴۰ درصد از کل مرگ‌های ناشی از سکته مغزی را تشکیل می‌دهند.

علائم سکته ساقه مغز:

از آنجا که ساقه مغز عملکردهای حرکتی متفاوتی را کنترل می‌کند، سکته‌های مغزی در این ناحیه‌ی مغز موجب طیف وسیعی از علائم می‌شوند.سکته ساقه مغزی می‌تواند عملکرد‌های حیاتی بدن را مختل کند، مانند:

• نفس کشیدن
• بلع
• ضربان قلب

ساقه‌ی مغز سیگنال‌های مختلفی از مغز را دریافت می‌کند و آن‌ها را به قسمت‌های مختلف بدن می‌فرستد. سکته ساقه مغزی ارسال این پیام‌ها را مختل می‌کند، به همین دلیل افراد علائم مختلف جسمانی، از جمله بی‌حسی یا ضعف در صورت، بازوها و یا پاها را تجربه می‌کنند.

سایر علائم سکته مغزی عبارتند از:

• سرگیجه
• عدم تعادل
• Vertigo
• تاری دید یا دوبینی
• مشکلات تکلم یا بلع
• سردرد
• پریشانی تشخیص سکته ساقه مغزی

اگر فرد علائم سکته مغزی را تجربه می‌کند، پزشکان از آزمایش‌های تصویربرداری مانند CTscan و MRI برای تعیین اینکه آیا سکته مغزی ایسکیمیک یا هموراژیک است، استفاده خواهند کرد.

پزشکان همچنین ممکن است آزمایشات تکمیلی نظیر آزمایش خون، تست نوار قلبی، اولتراسوند رگ کاروتید و آنژیوگرافی مغزی را نیز توصیه‌کنند.

عوارض

ساقه مغز مسئول چندین عملکرد حیاتی بدن است، سکته مغزی در این ناحیه مغز، می‌تواند اثرات ویران کننده‌ای بر مهارت‌های حرکتی و فرآیندهای مرتبط مانند حرکات چشم، گفتار و استدلال فضایی داشته باشد. یک نوع نادر، اما شدید از سکته ساقه مغزی، ممکن است منجر به ایجاد سندرمی به نام “سندرم قفل شدن” در بدن شود که موجب فلج کامل بدن می‌شود که البته این مسئله عضلات کنترل حرکت چشم‌ها را شامل نمی‌شود.